2017-07-06
„Widzenie” w bibliotece
Najnowsza wystawa w galerii mgFoto w Miejskiej Bibliotece Publicznej wpisana została w program Miesiąca Fotografii w Krakowie i europejskiego festiwalu „Kraków Photo Fringe 2017”. Lilianna Wolnik od ubiegłego roku członek mgFoto, prezentuje na niej fotografie wykonane w więzieniu przy ul. Montelupich w Krakowie
Tytuł wystawy „Widzenie” jest wieloznaczny – może nawiązywać do pobytów człowieka z wolnego świata podczas widzeń z więźniami, może też oznaczać patrzenie i dostrzeganie różnych aspektów rzeczywistości, a także wizję… Ta wieloznaczność otwiera wiele pól rozumienia prezentowanych prac. Autorka podejmuje temat trudny, silnie działający na emocje. Jednak w jej fotografiach sfera uczuć i odczuć budowana jest nie przez drastyczne obrazy, ale poprzez sugestywnie pokazany detal i prowokowane przez niego skojarzenia (np. klucz na dnie menażki, liść na kracie okna nad celą).
Wszystkie fotografie są wykonane w bogatej skali szarości, bez użycia koloru, ale też bez nadużywania kontrastowej czarno-bieli.
W opisie wystawy czytamy: „Prezentowane zdjęcia, to obrazy powikłanych ludzkich losów. Historie tragiczne, smutne, czasem tylko banalnie złe. Kara, odosobnienie, wiara, nadzieja i beznadzieja. Ich ślady można odnaleźć w miejscu gdzie się splatają i czasem zostawiają swoje odbicie w przedmiotach napisach, codziennych czynnościach – w murach Montelupich 7. Autorka próbuje pokazać życie za murami więzienia, temat bardzo trudny, wrażliwy i skłaniający do myślenia odbiorcę tych obrazów”.
Przybyłym na wernisaż tę trudną rzeczywistość w fotografiach Lilianny Wolnik i w realnym więzieniu przybliżali kurator wystawy Jerzy Fedirko, były wychowawca w więzieniu na Montelupich Sylwester Piasecki, obecnie wychowawca w Specjalnym Ośrodku Wychowawczym w Krakowie.
Jerzy Fedirko mówił o wolności ukazanej w fotografiach poprzez jej brak. O nadziei w zakratowanym świecie. O kolejnych barierach pokonywanych przez więźniów tracących wolność, a zatem też o działaniu w stronę odwrotną – barierach do pokonania, by tę wolność odzyskać. Fotografka wchodzi na teren więzienia, prowadząc swój reportaż poprzez kolejne bramy i kręgi pobytu więźniów – od bramy wejściowej, poprzez drugą na teren, gdzie osadzeni pracują, aż po cele, w których przebywają. – Autorka zobaczyła dalekie echa Dantego, elementy z kręgu piekła. Czy więzienie jest piekłem? – pytał Jerzy Fedirko.
Następnie zestawił świat wewnętrzny i zewnętrzny człowieka z jego problemami z samym sobą i bariery pokonywane w sobie. Pokazywał w fotografiach Lilianny Wolnik, na których co do zasady nie ma człowieka, jak rekwizyt i miejsce pobytu ludzi może opowiadać o ich wewnętrznych zmaganiach. A przede wszystkim, jak poprzez ten rekwizyt i miejsce można zobaczyć człowieka z całym jego wewnętrznym bogactwem przeżyć, nadziei i marzeń.
Kurator wystawy przybliżył też uczestnikom wernisażu sam europejski festiwal fotografii, który odbywa się w Krakowie. – To wielki zaszczyt dla nas – mówił, odnosząc się do tego, że jedna z wystaw Miesiąca Fotografii w Krakowie 2017 i europejskiego festiwalu odbywa się w Myślenicach. Jego kuratorem jest wybitny brytyjski fotograf i wydawca Gordon MacDonald, który tak komentuje temat wiodący tegorocznych prezentacji: – Prezentując serię wystaw składających się na „Zewnątrz wewnątrz”, wychodzę z założenia, że fotografia zawsze pozostaje na zewnątrz i spogląda na to, co wewnątrz. Często praca fotograficzna powstaje w sposób spontaniczny, natychmiastowy i ma zewnętrzną genezę. Niezależnie od niuansów, wynikających ze stosowanej praktyki lub z rodzaju uprawianej fotografii, aparat i obraz fotograficzny dają nieodparte wrażenie badania świata, a nie wejścia w liryczny dialog, jak w przypadku wielu innych dziedzin sztuki”. Wystawa Lilianny Wolnik, tak silnie osadzona w tej aurze, jest mocnym akcentem festiwalu.
Sylwester Piasecki opowiedział o swoich refleksjach z wystawy w odniesieniu do doświadczeń w pracy z więźniami i życia codziennego w więzieniu. Zwrócił też uwagę na to, że z więzienia na Montelupich korzystało w przeszłości Gestapo i UB oraz na to, jak czas zmienia nawet więzienia i areszty. Wernisaż otworzyła i gości powitała dyrektor biblioteki Agnieszka Kazanecka-Bylica, a sylwetkę autorki przedstawił Stanisław Jawor.
Ryszard Sobkowicz
Lilianna Wolnik urodziła się w Krakowie, a od 15 lat mieszka w Zabierzowie. Swoje umiejętności fotograficzne szlifowała na licznych warsztatach i plenerach fotograficznych. W centrum jej zainteresowań jest człowiek i rzeczywistość, w której żyje – emocje, codzienność, przemijanie, wpływ na otoczenie.
Ma w swoim dorobku ciekawe prace z Dalekiego Wschodu. Jej fotografie poświęcone Chasydom (z Umania, Leżajska, krakowskiego Kazimierza) prezentowane były podczas Festiwalu Kultury Żydowskiej w 2011 r. W ramach działalności w stowarzyszeniu Przeciw Nicości oraz grupie Pictoral Team wykonuje fotografie w konwencji modern pictoralizmu.
Brała udział w wielu wystawach zbiorowych. W 2014 r. wystawiała swoje zdjęcia na Festiwalu Fotografii Paris Foto w Paryżu, a w Krakowie miała wystawę indywidualną poświęconą fotografiom z Kambodży. Od 2013 r. jest sympatykiem, a od 2016 r. członkiem Myślenickiej Grupy Fotograficznej mgFoto.
